شیرآلات استاندارد یا غیر استاندارد، کدام؟
واژه غیر استاندارد عموماً به محصولاتی اطلاق میشود که زیر نظر سازمان ملی استاندارد ایران ساخته نشده اند و در نتیجه در مرحله تولید، از آزمونهای سنجش استاندارد عبور نکرنده اند. این استانداردها در زمینه شیرالات بهداشتی هم وجود دارد و تولید کنندگان ملزم به رعایت این استانداردها و در نتیجه تولید شیرالات استاندارد هستند.
بر اساس استاندارد ملی ایران که برگرفته از معیارهای اروپایی است، اولین بررسی‌ای که در سنجش شیرالات استاندارد انجام میشود، روی مواد اولیه تشکیل‌دهنده آن ها است. بر اساس استاندارد (۱۹۹۹) ۱۲۱۳ DIN، تمامی مواد در تماس با آب آشامیدنی نباید سبب نزول کیفیت غذایی، ظاهری، بو یا طعم آب مصرفی انسانها شوند. این استاندارد نمونه هایی از آلیاژ برنج را برای بدنه شیر، مناسب معرفی کرده است که حاوی حداکثر ۲.۵ درصد سرب هستند .
وجود سرب بیشتر از این میزان در آلیاژ برنج مجاز نیست. از آنجا که شیرهای برنجی و برنزی یکی از پرکاربردترین اجزا در سیستم انشعاب آب مشترکان و یکی از منابع اصلی نشت سرب به آب آشامیدنی هستند، باید به استاندارد بودن آنها برای جلوگیری از ابتلا به امراض و بیماری ها توجه ویژه ای داشت.
لازم به ذکر است که سرب یکی از پایدارترین و از نظر انتشار، گسترده ترین عنصر سنگین و سمی محیط زیست است که در صورت تماس با پوست و جذب کافی، میتواند برای انسان مسمویت ایجاد کند و سبب ایجاد تغییرات بیوشیمیایی در مقادیر کم آلودگی، تا تاثیر بر روی سیستم عصبی و حتی مرگ در مسمومیت های شدید شود و از آنجاییکه هیچ گونه نفع یا عملکرد مثبت و شناخته شده ای در سیستم حیاتی انسان ندارد، باید از مواجه با آن خوداری نمود.
بر اساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا حدودا ۱۰ تا ۲۰ درصد (یا بیشتر) آلودگی های سربی که انسانها با آن مواجه هستند، از سرب موجود در آب آشامیدنی است که این رقم برای نوزادان بین ۴۰ تا ۶۰ درصد است. با توجه به مشکلات عدیده ناشی از تجمع سرب در بدن و از آنجا که بهترین روش درمان مسمومیت های ناشی از سرب، قطع منابع آلودگی در محیط کار و زندگی است.
بنابراین سازندگان این شیرآلات باید به رعایت ترکیبات استاندارد آلیاژهای برنج و برنز برای مصارف در تماس با آب آشامیدنی و میزان نشت آن تلاش کنند و از سوی دیگر روش ساخت به گونه ای باشد که میزان نشت از حد مجاز فراتر نرود.
آزمون استاندارد شیرالات
به طور کلی لیستی از آزمون ها که برای برسی استاندارد بودن شیرآلات بهداشتی انجام میشود به شرح زیر است:
- آزمون آب بندی قطعات شیر
- آزمون آب بندی بدنه
- آزمون آب بندی نشیمنگاه
- آزمون آب بندی پایه کج ها
- آزمون دستگیره و مغزی شیر ( طول عمر )
- آزمون پوشش شیر
- آزمون واشرها و واشرهای حلقوی
- آزمون برنج مصرفی
- آزمون سنجش ابعاد
- و در آخر نمونه برداری و نشانه گذاری
نظرات کارشناسان
عباس مرجانی:
برنج آلیاژ است و عنصر نیست. در تولید شیرآلات ۶۰ درصد مس، ۳۵ درصد روی و زیر ۲.۵ درصد سُرب استفاده می شود. ۲.۵ درصد مابقی نیز شامل ۱۹ عنصر مختلف است. علت استفاده اندک از فلز سرب در تولید آلیاژ برنج، ایجاد قابلیت تراشکاری در شمش برنج است و اگر این مقدار کم که مورد تایید استاندارد است در آلیاژ نباشد، شیرآلات قابل طراحی و تراش خوردن نیستند.
محمدرضا رفیعی کارشناس ارشد استاندارد سازی:
جنس شیرآلات باید از آلیاژ برنج باشد که ۵۸تا ۶۰درصد ترکیبات عمده آن را مس تشکیل می دهد و عنصر بعدی تشکیل دهنده برنج، روی است که بین ۳۷ تا ۴۰درصد آن را شامل می شود. اما حداکثر سرب موجود در آلیاژ برنج که برای سیال بودن و فرم پذیری بهتر به آن اضافه می شود، باید ۲/۵ درصد باشد و وجود این آلیاژ بیش از این میزان در برنج مجاز نیست زیرا سرب عنصری است که در آلیاژ برنج حل نمی شود.
در تصاویر متالوگرافی می توان به راحتی دانه های سرب موجود در برنج را مشاهده کرد که در اثر تماس با آب گرم حل و وارد آب شرب و سیستم گوارش انسان ها می شود.
بخشنامه سازمان استاندارد جمهوری اسلامی ایران و هشدار به تولید کنندگان شیرآلات بهداشتی ساختمانی
متن کامل آن را می توانید در اینجا بخوانید
جهت اطمینان در خرید شیرالات حتما توجه داشته باشید که علامت استاندارد بر روی تنه و بدنه شیرالات و حتی لزوما روی جعبه شیرالات حک شده باشد و برند شیرالات که خرید خود را از آن انجام می دهید معتبر و دارای گواهی استاندارد شیرالات از سازمان استاندارد ایران باشد .
توجه داشته باشید صرفا به نشان استاندارد حک شده اکتفا نکنید و حتما به کد درج شده زیر علامت استاندارد دقت کنید و حتما استعلام کد درج شده رو بگیرید برای گرفتن استعلام می توانید اینجا کلیک کنید
و یا با استفاده از گوشی موبایل خود کد 10 رقمی چاپ شده روی بسته بندی محصول و زیر نشان استاندارد را به سامانه پیامکی 10001517 ار سال کنید و نتیجه را با اطلاعات چاپ شده روی بسته بندی و محصول مقایسه کنید.
امروزه شیرالات غیراستاندارد و به عبارتی زیر پله ای فراوانی به صورت غیر قانونی مشغول به فعالیت هستند که از میزان سرب بالاتری در تولید شیرآلات خود استفاده میکنند که ضرر بزرگی به سلامتی شما و خانواده یتان وارد می کنند .
